Mười năm làm dâu, tôi quen với cảm giác mình chỉ như người ngoài trong chính gia đình chồng. Tôi luôn cố giữ hòa khí: lễ Tết chu toàn, việc nhà không nề hà, chăm sóc bố mẹ chồng lúc đau ốm, lo từ bữa ăn đến thuốc men. Nhưng trong mắt mẹ chồng, mọi cố gắng của tôi dường như đều vô hình. Bà thương con trai, cưng nựng con gái, còn tôi chỉ là “người dưng ở nhờ”.

Tôi nhớ có lần cả nhà góp tiền sửa sang nhà cửa, bà nói thẳng: “Nhà này của bố mẹ, không liên quan các con, không cần dâu rể đóng góp”. Tôi im lặng, bởi tôi nghĩ đó là chuyện của nhà chồng và mình làm dâu thì không nên đòi hỏi.

Nhưng sâu trong lòng, tôi vẫn thấy tủi.

Hai năm gần đây, sức khỏe mẹ chồng yếu đi rõ rệt. Bà nhập viện vài lần, ban đầu em chồng còn tới lui, nhưng dần dần cô ấy bận công việc, rồi bận con nhỏ, rồi bận cả cuộc sống riêng. Những ngày dài trong bệnh viện, chỉ còn tôi và chồng thay nhau túc trực. Chồng tôi làm việc xa, phần lớn thời gian, tôi là người chăm bà từ bữa ăn, giấc ngủ đến những lúc trái gió trở trời. Có khi nửa đêm, bà gọi vì đau, chỉ mình tôi nghe thấy.

Tôi không làm vì mong được ghi nhận. Nhưng đôi lúc nhìn ánh mắt lạnh nhạt của bà, tôi cũng tự hỏi: có khi nào bà nhìn thấy tấm lòng của tôi không?

Một buổi chiều cuối thu, bác sĩ báo tình trạng của bà chuyển biến xấu, cần chuẩn bị tinh thần. Cả nhà chồng kéo đến, không khí nặng nề bao trùm. Mẹ chồng tôi nằm trên giường, yếu đến mức hơi thở cũng mỏng manh. Cả nhà vây quanh, ai cũng chờ đợi điều gì đó.

Bà nhìn từng người một, ánh mắt chậm rãi, rồi dừng lại đúng chỗ tôi đứng. Bà ra hiệu muốn nói chuyện riêng.

Khi mọi người ra ngoài hết, bà đưa tay ra. Tôi nắm lấy, bàn tay bà khô, lạnh nhưng siết chặt bất ngờ. Một lúc lâu bà mới kéo ngăn tủ nhỏ cạnh giường, lấy ra một tập giấy đã được kẹp sẵn.

“Con đọc giúp mẹ”, giọng bà yếu, khàn nhưng rõ ràng.

Tôi mở ra. Đó là di chúc.

Tôi vừa đọc, vừa rưng rưng. Không phải vì tài sản nhiều hay ít, mà vì mọi thứ bà để lại đều được phân chia công bằng, rõ ràng. Nhà, đất, của cải cho ba người con ruột. Nhưng ở cuối, bà ghi một đoạn riêng: “Phần quà này dành cho người đã chăm sóc mẹ những năm cuối đời, con dâu chịu thiệt thòi nhưng không bao giờ ca thán”.

Bà để lại cho tôi cuốn sổ tiết kiệm mà bà âm thầm dành dụm. Không nhiều, nhưng là thứ đầu tiên trong 10 năm làm dâu tôi nhận được từ bà.

Khi tôi đọc xong, bà khẽ thở dài: “Lâu nay mẹ không biết nói lời cảm ơn. Nhưng con là người mẹ yên tâm nhất”.

Tôi cúi đầu, không nói được gì. Bởi hóa ra, có những tình cảm không được nói bằng lời, nhưng lại được ghi xuống vào đúng khoảnh khắc quan trọng nhất của đời người. Nếu sống bằng cái tâm, sợ gì không được ghi nhận.