Tôi sống cùng đại gia đình nhà chồng đã hơn bốn năm. Trong nhà, người khiến tôi e dè nhất là chị dâu cả. Chị giỏi giang, sống nề nếp, làm gì cũng chỉn chu đến mức thành “chuẩn mực” cho cả họ. Nhưng chính vì thế mà mọi người hay đem chị ra so sánh, còn chị thì lại luôn giữ bình thản, chẳng tranh hơn thua.

Hôm đó là giỗ ông nội, con cháu tụ tập đông đủ. Trong lúc dọn mâm, tôi để ý chị dâu gầy hơn trước nhiều, da xanh xao. Công việc chị đang làm vốn áp lực, lại hay thức khuya. Tôi buột miệng khen chị một câu: “Dạo này nhìn chị gầy đi mà sang hơn hẳn, mặc đồ đẹp ghê”. Ý tôi chỉ là khen sự chỉn chu, thanh thoát của chị. Nhưng ngay lúc nói xong, tôi thấy chị khựng lại. Chị cười, nhưng nụ cười hơi méo.

Buổi giỗ trôi qua bình yên cho tới khi tôi nghe mẹ chồng gọi vào phòng riêng. Ở đó đã có các cô, các bác, cả bố chồng tôi. Ai cũng nhìn tôi bằng ánh mắt khó hiểu. Tôi bối rối, không hiểu chuyện gì.

Hóa ra suốt mấy tháng qua, chị dâu âm thầm đi khám bệnh vì bị rối loạn nội tiết, ăn uống kém, tinh thần suy sụp. Chị sợ làm mọi người lo nên giấu. Cơ thể sút cân là vì bệnh, không phải vì chăm sóc bản thân tốt hơn. Trong họ chỉ có vài người biết, và họ giữ kín đúng như chị dặn. Chị còn có dấu hiệu trầm cảm nhẹ.

Câu khen vô duyên của tôi vô tình chạm đúng nỗi tự ti mà chị cố giấu. Chị dâu sau đó đã bỏ lên phòng, mắt đỏ hoe. Mẹ chồng nói không trách tôi, chỉ là sợ chị nghĩ rằng mọi người đang nhìn thấy sự thay đổi tiêu cực đó và đem ra bình phẩm. Họp gia đình khẩn cấp chỉ để tìm cách khéo léo giúp đỡ chị, để chị không cảm giác bị soi mói hay bị thương hại.

Tối đó, tôi ngồi rất lâu trong phòng, cảm giác mình đã phạm một lỗi không chủ ý nhưng lại tổn thương người khác. Tôi nghĩ về những câu nói có vẻ vô hại, nhưng đối với một người đang yếu lòng, nó có thể trở thành mũi kim rất mảnh.

Vài ngày sau, chị dâu xuống nhà nấu ăn cùng tôi, không ai nhắc lại chuyện cũ. Tôi lặng lẽ rửa rau, chị lặng lẽ đứng cạnh. Chúng tôi không cần giải thích nhiều. Chỉ có sự thấu hiểu mới nảy ra từ một lần lỡ lời.

Từ đó tôi học được rằng: Khen ai đó cũng là một nghệ thuật. Không phải lời khen nào cũng đúng thời điểm, và không phải ai cũng sẵn sàng đón nhận nó theo cách mình nghĩ.