Thanh lấy Lâm khi cô vừa tròn 25 tuổi. Lúc đó, Lâm đang là nhân viên ở một công ty xuất nhập khẩu, với công việc ổn định và thu nhập đáng mơ ước. Ai cũng bảo rằng Thanh lấy chồng như thế là “chuột sa chĩnh gạo”, là ổn định rồi. Cô dù không đi làm, chỉ ở nhà nội trợ, nhưng lương của Lâm như thế là đủ nuôi cả nhà, thậm chí còn dư dả. So với những phụ nữ khác trong cái xóm này, không có ai có được cuộc sống an nhàn, hạnh phúc như Thanh cả.

Vậy mà cái sự “sướng” của Thanh chỉ kéo dài được hai năm ngắn ngủi. Trong một lần xuất hàng, không hiểu vì nhầm lẫn hay bị người ta hãm hại mà Lâm đã làm sai sổ sách, thất thoát cả trăm triệu đồng. Sự cố ấy như một đòn chí mạng, đánh sập mọi thứ. Sau việc đó, Lâm phải vét sạch tiề/n , bán hết của cải trong nhà mang đi đền, không những vậy, anh còn bị mất việc.

Quá suy sụp, Lâm lao vào r/ượu chè, cờ bạc, quên cả ngày tháng. Lúc đó, Thanh đang ma/ng th/ai đứa con thứ hai, được 5 tháng. Nhìn chồng mình tiều tụy, chìm đắm trong men say, cô một mực khuyên nhủ, đôi mắt sưng húp vì kh//óc nhưng vẫn ánh lên sự kiên cường: “Anh Lâm, anh đừng như vậy nữa! Anh còn em, còn con mà! Mình làm lại từ đầu đi anh! Em sẽ đi bán cá, kiếm tiề/n ăn qua ngày. Mình cùng vượt qua mà anh!”

Thấy vợ đang bụng mang dạ chửa mà vẫn tần tảo lo toan, Lâm chợt tỉnh ngộ. Anh không thể để cho gia đình mình bị tan vỡ như thế được. Anh ôm chặt lấy vợ, nước mắt chảy dài: “Anh xin lỗi em, Thanh à. Anh hứa sẽ không để em phải l/o lắ/ng nữa. Anh sẽ đứng dậy!” Lâm đi tìm việc, rồi một ngày anh thông báo với vợ rằng anh sẽ vào Nam làm cùng với một số người ở trong xóm.

Thế là từ đó, hai vợ chồng phải sống xa nhau. Ngay cả lúc Thanh chuyển dạ s/inh đứa con thứ hai, Lâm cũng không về được. Anh gọi điện về, giọng anh nghẹn lại: “Anh xin lỗi em, Thanh ơi. Anh không thể về với em lúc này được. Anh phải cố gắng kiếm tiề/n cho mẹ con em. Em cố gắng nhé, vợ!” Ròng rã như thế suốt mấy năm trời, Thanh một mình vừa nuôi con vừa tần tảo bán cá ngoài chợ, ngày đêm mong ngóng chồng trở về. Gánh cá nặng trĩu trên vai, nhưng nặng hơn là gánh nặng gia đình, gánh nặng của nỗi nhớ và sự cô đơn.

Sau 5 năm, Lâm có về thăm nhà một lần. Anh gầy gò, đen sạm hơn trước rất nhiều, khuôn mặt hằn rõ những vết chai sạm của nắng gió. Lâm nói rằng anh phải làm việc ở trên rừng, cuộc sống vô cùng vất vả. Đợt đó về, Lâm mang cho vợ được 5 triệu đồng, anh bảo: “Em cầm lấy mà tiêu, anh xin lỗi vì chỉ có bấy nhiêu. Khi nào kiếm được nhiều tiề/n , anh sẽ trở về hẳn với mẹ con em.” Thanh nhìn chồng, ánh mắt cô xót xa nhưng vẫn gượng cười: “Anh giữ gìn sức khỏe nhé, tiề/n nong không quan trọng bằng anh về bình an đâu.”

Lâm đi được vài tháng thì Thanh lại phát hiện mình có th/ai đứa thứ ba. Một mình cô lại nuôi con ròng rã suốt mấy năm sau đó. Có những hôm trời mưa to như trút nước, đứa nhỏ đầu ở nhà trông đứa bé, Thanh gánh cá ngoài chợ đi giữa trời mưa mà trong lòng như có lửa đốt. Về sớm thì bán không hết cá, về muộn thì con đói, kh//óc ở nhà. Cô thèm lắm cái không khí đầm ấm trước kia khi Lâm còn ở nhà, được chồng chia sẻ gánh nặng. Nhưng đó chỉ là mơ ước mà thôi. Cuộc sống của Thanh là những ngày tháng quay cuồng trong vòng xoáy của cơm áo gạo tiề/n , của sự hy s/inh thầm lặng.

Lâm đi làm xa đằng đẵng thế mà cũng đã gần 10 năm. Lúc này, đứa con đầu đã gần 10 tuổi, đứa sau đã đi mẫu giáo. Thanh vẫn ngày đêm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời với gánh cá trên vai. Từ một cô gái xinh đẹp, phốp pháp, giờ Thanh gầy như que củi, khuôn mặt hốc hác, đôi mắt trũng sâu. Không hiểu tại sao thời gian này cô ăn gì vào cũng nôn, người cứ xuống cân trầm trọng. Những cơn ho khan kéo dài, những cơn đau tức ngực âm ỉ hành hạ cô mỗi đêm.

Thanh không để cho bố mẹ gọi điện cho Lâm, dù họ nhiều lần khuyên cô. Cô bảo rằng Lâm đã hứa là sẽ thực hiện, khi nào có tiề/n Lâm sẽ về. Cô không muốn anh l/o lắ/ng, muốn anh yên tâm làm việc. Nhưng rồi đến một ngày nọ, Thanh không còn gượng dậy để đi chợ được nữa. Cô mất trong lúc ngủ, ra đi nhẹ nhàng như một ngọn nến tàn, sau bao năm tháng cháy hết mình vì gia đình.

Hai đứa con nhỏ, đứa lớn gần 10 tuổi, đứa bé chừng 5 tuổi, gọi mẹ mãi không thấy dậy. Chúng lay gọi, lay gọi, giọng nói non nớt dần chuyển sang tiếng kh//óc th;é/t lên: “Mẹ ơi! Mẹ ơi! Dậy đi!” Chúng bèn chạy sang mách ông bà nội. Nghe đứa cháu bảo: “Mẹ cháu hư, người lạnh toát mà không đắp chăn, gọi mãi không thấy dậy” thì ông bà chạy sang. Đến nơi, họ mới rụng rời khi phát hiện ra con dâu đã chết, khuôn mặt xanh xao, lạnh ngắt.

Ông bà đ/au đ/ớn gom góp tiề/n bạc, vay mượn hàng xóm để mua một cỗ quan tài về rồi gọi người đến để khâm liệm, chuẩn bị cho ta/ng l/ễ đơn sơ. Cả xóm làng thương xót, ai nấy đều rơi nước mắt cho số phận bạc bẽo của người phụ nữ hiền lành, tần tảo.

Đến chiều, khi quan tài đã đặt giữa sân, hương khói nghi ngút, không hiểu sao, một chiếc taxi dừng lại trước cổng. Một người đàn ông gầy gò, đen sạm, vác theo một chiếc túi xách to, bước xuống. Đó chính là Lâm. Chưa bước vào nhà, anh đã h;é/t lên, giọng nói đầy hân hoan, pha lẫn chút mệt mỏi của chuyến đi dài:

“Vợ ơi! Anh về rồi đây! Anh mang tiề/n về cho em đây! 500 triệu nhé! Giờ anh không đi nữa! Anh sẽ ở nhà với mẹ con em!”

Tiếng reo mừng của Lâm vang lên giữa không khí ta/ng thư/ơng, tạo nên một sự tương phản lạnh người. Nhưng rồi, nụ cười trên môi Lâm đông cứng lại. Ánh mắt anh chạm phải chiếc quan tài nằm chễm chệ trước hiên nhà, phủ một tấm vải trắng toát.

“Quan tài… ai… ai chết vậy…?” Lâm lẩm bẩm, khuôn mặt anh biến sắc, trắng bệch như tờ giấy. Anh đánh rơi cả cục tiề/n trên tay xuống đất. Những tờ tiề/n polime bay lả tả trên nền đất lạnh lẽo, vô tri.

Anh lật đật chạy vào nhà, đôi chân anh như nhũn ra. Tiếng bố mẹ và hai đứa con đang kh//óc thảm thiết x/é nát tim anh. Bé con trai nhỏ chạy đến ôm chầm lấy chân anh, kh//óc nức nở: “Bố ơi! Mẹ… mẹ không dậy nữa! Mẹ ngủ mãi rồi bố ơi!”

Lâm lao đến bên chiếc giường, nơi thi thể Thanh đang nằm, được phủ một tấm vải trắng toát. Anh r/un rẩy, r/un rẩy gỡ tấm vải ra. Khuôn mặt Thanh xanh xao, gầy gò đến đáng sợ. Đôi mắt cô nhắm nghiền, không còn chút hơi ấm, không còn chút s/inh khí. Cô đã ra đi.

Thấy Lâm, bố mẹ anh ôm chặt lấy con trai rồi nức nở, giọng đứt quãng: “Lâm ơi… sao về muộn thế con…? Cái Thanh nó… nó đi hôm qua rồi… Nó đợi con… đợi con mãi…”

Lâm ôm lấy th/ân th/ể lạnh ngắt của vợ, gục đầu vào ngực cô mà kh//óc nức nở, tiếng kh//óc x/é lòng, đ/au đ/ớn tột cùng. Mọi thứ như vỡ vụn trước mắt anh. Từ 2 ngày trước, không hiểu sao anh cứ có cảm giác nóng ruột, bồn chồn không yên nên đã vội vàng bắt xe về thăm nhà, tiện thể đưa tiề/n cho vợ luôn. Nào ngờ… anh đã về quá muộn. Quá muộn để nói lời yêu thương, quá muộn để bù đắp, quá muộn để nhìn mặt cô lần cuối.

Anh gào th;é/t tên vợ, tự trách mình. Ai cũng buồn cho gia cảnh éo le của anh. Rồi đây, hai đứa con thơ dại của anh biết sống sao khi chúng còn quá nhỏ và vẫn muốn được mẹ chăm bẵm từng ngày? Chỉ nghĩ đến điều đó thôi là trái tim Lâm lại q/uặn t/hắt. Nỗi ân hận tột cùng, cái giá của sự hy s/inh thầm lặng của vợ, và sự vô tâm của chính anh, sẽ ám ảnh Lâm đến hết cuộc đời.